Geðveikur eða fangi?

Í  síðastliðinni viku var Kastljós með góða umfjöllun um fanga sem á við geðræn vandamál að stríða sem er búin að vera tvo mánui í einangrun í fangelsi.  Það er ekki auðvelt að sjá hvað snýr upp eða niður í þessu máli, í fyrsta lagi þá er maðurinn fangi og er að taka út dóm þess vegna er hann í fangelsi,  í öðru lagi er maðurinn með sögu um geðræn vandamál og var sviptur sjálfræði í fangelsinu.  Ég velti fyrir mér í hvernig ástandi var hann þegar hann braut af sér og fékk dóminn? Var maðurinn í sakhæfu ástandi?.  Tveir geðlæknar geta sagt tvær ólíkar sögur eða verið með tvær ólíkar umsagnir um sama einstaklinginn.  Geðlækningar byggja ekki á staðreyndum eins og t.d. röntgenmyndum að blóðprufum heldur byggja geðlækningar á persónulegu mati læknis.  Það er því hætta á að persónuleiki geðlæknis geti skinið í gegnum mat eða líðan og siðferði læknisins. Viðkomandi fangi hefur kannski ekki fengið rétt mat þegar hann var dæmdur, það má vera að hann hafi verið í ósakhæfu ástandi  þegar hann fékk dóminn og hafi þar af leiðandi átt að vistast á geðdeild en ekki í fangelsi.  Maðurinn var sviptur sjálfræði í fangelsinu vegna geðveiki var hann þá kannski í annarlegu ástandi þegar hann braut af sér?.  Hvað er geðveikur maður að gera í einangrun í fangelsi?  sérfræðingur á geðsviði sagði í útvarpsviðtali eftir kastljós þáttinn að geðsviðið sjái ekki um brotamenn, en maðurinn er að auki með geðræn vandamál?.  Ég spyr enn og aftur hvort kom á undan hænan eða eggið?.  Ef krabbameinssjúklingur er í fangelsi getur þá krabbameinssvið sagt að þeir sjái ekki um fanga? Nei þetta yrði aldrei sagt um krabbameins sjúka fanga  en þetta leyfa sérfræðingar sér að segja um geðsjúka fanga.  Það er skelfilegt að vista einstaklinga í einangrun í fangelsi vegna þess að geðsviðið hafnar þeim, það er freklega verið að brjóta mannréttindi á þessum einstaklingum með því að bjóða þeim ekki uppá úrræði sem hentar líðan þeirra.  En það er ljóst að geðsvið hafnar  geðsjúkum brotamönnum þótt ekkert annað bíði þeirra em einangrun í fangelsi.  Það vantar augljóslega millistig milli almennra geðdeilda og réttargeðdeilda,  þar sem alls öryggis er gætt eða öryggisgeðdeild.  Það þarf sannarlega að bretta upp ermarnar þegar geðsviðið er annars vegar, þar eru brotalamir og úreltir hlutir sem maður hélt að myndu ekki geta átt sér stað árið 2014 á Íslandi.  Umfjöllun fjölmiðla um hinar ýmsu hliðar á geðrænum vandamálum vekja alltaf athygli og umræður fylgja í kjölfarið.  Þessi málaflokkur þarfnast sannanlega að fá opinbera umræðu það er eina leiðin til að vekja athygli og eiga í kjölfarið möguleika á breytingu til hins betra.  Fjölmiðlar hafa að undanförnu staðið sig vel þegar kemur að því að fjalla um geðsviðið.