Fordómar.

Þeir einstaklingar sem með einhverjum hætti skera sig úr fjöldanum hættir frekar til að verða fyrir fordómum í sinn garð.  Það er t.d. kyn, kynþáttur, þjóðerni, stétt trúarbrögð, aldur, fötlun og tungumál sem geta valdið því að fólk verður fyrir fordómum.  Hvað eru fordómar?  fordómar eru þeir dómar sem við fellum án þess að hugsunin fái að gerjast eða þegar aðeins ein hlið máls hefur verið skoðuð.  fordómar hafa verið skilgreindir sem andstæða gagnrýninnar hugsunar, oft er talað um fordóma samhliða mismunun.  For-dómar í garð geðfatlaðra einstaklinga eru miklir og má vafalaust kenna þekkingarskorti og fáfræði um og oft er vanmáttur og vanlíðan að baki fordómum.  Einstaklingur sem er ósáttur við sjálfan sig og umhverfið er hættara við að vera fordómafullur en einstaklingi sem líður vel.  Birtingarmyndir fordóma geta verið einelti, hunsun, útskúfun, niðrandi orð, líkamlegt ofbeldi og niðurlæging að ýmsu tagi.  Ég þekki dæmi af einstaklingi sem hefur verið á geðdeild og það var vitað á vinnustað hans, á vinnustaðnum vann dómdarður og fordómafullur einstaklingur.  Þessi fordómafulli einstaklingur gat ekki höndlað að viðkomandi hafði verið á geðdeild og dæmdi marga eðlilega hluti sem viðkomandi gerði sem óeðlilega og geðveiki.  Þessi fordómafulli smitaði út frá sér og fór svo að viðkomandi var hunsaður  af nokkrum vinnufélögum svo það mátti kalla þessa framkomu einelti gagnvart þeim sem hafði verið á geðdeild.  Sú hætta er alltaf til staðar að einstaklingar sem hafa átt við geðrænan vanda að stríða verði fyrir fordómum,  sérstaklega af hálfu einstaklinga sem eiga við einhverja vanliðan að stríða.  Einstaklingar sem eiga við vanlíðan að stríða sjá oft ekki eigin takmarkanir og yfirfæra eigin vanlíðan yfir á þá einstaklinga sem eru í viðkvæmri stöðu eða í áhættuhópi.  Í framangreindu dæmi er leitað að óeðlilegum hlutum sem engin myndi gera mál úr ef aðrir starfsmenn hefði átt hlut að máli.  Sá fordómafulli fær athygli vinnufélaga sem hann er að leita eftir og jafnvel hrós fyrir hve hann er vakandi og klár.  Við sköpum okkar eigin sjálfsmynd út frá samanburði við aðra, út frá því að við séum betri eða verri en aðrir.  Með því að leita eftir vandamálum hjá öðrum erum við að segja við okkur sjálf að við séum miklu betri en viðkomandi.  Það verða alltaf til einstaklingar sem eiga við vanlíðan að stríða og finna til vanmáttar þ.a.l. verða alltaf til fordómafullir einstaklingar með sleggjudóma í garð fólks sem er í svoköllluðum áhættuhópum.  Fordómum verður aldrei útrýmt að fullu en það má vera með fræðslu um t.d. geðsjúkdóma, það myndi minnka fordóma og gera lífið bærilegra fyrir þúsundir einstaklinga.