Geðheilbrigði barna

Þann 28.mars s.l. var grein eftir Guðrúnu Hálfdánardóttir á mbl.is, Guðrún er í greininni að skýra frá fyrirlestri sem var haldin af ,,Náum áttum" samstarfshópi um fræðslu og forvarnarmál.  Í grein Guðrúnar segir Sigrún Davíðsdóttir verkefnastjóri geðræktar hjá landlæknisembættinu frá prósentu barna með geðrænan vanda.  Sigrún segir að almennt sé talið að 15-20% barna glími við væg til miðlungs alvarleg vandamál og 5-10% við alvarlegan geðrænan vanda sem kallar á sérhæfða þjónustu.  Um 10% leikskólabarna eru með geðraskanir og 8% barna eru með ADHD.  Að sögn Sigrúnar eiga allt að 20% barna erfitt og það sé spurning hvað þurfi að gera til að bregðast við.  Manni finnst það gífurlega há tala að 20% barna eigi erfitt,  það þarf gott geðheilbrigðiskerfi til að bregðast við þessum mikla fjölda.  Geðheilbrigðiskerfið er engan vegin í stakk búið til að bregðast við þessum mikla fjölda.  Það kemur líka fram í grein Guðrúnar að þegar greiningu er lokið þá er ekki búið að leysa vandann því mikið skorti á eftirfylgni og framtíðarsýn.  Sá litli hópur barna af fjöldanum sem á erfitt, sá litli hópur sem fær greiningu fær ekki allur meðferð við hæfi. Af heildarfjöldanum er það frekar fámennur hópur sem fær bæði greiningu og meðferð og þá einkennist meðferðin oft af miklum lyfjagjöfum.  Við erum því miður ennþá stödd á því gamaldagsstigi í öllu geðheilbrigðiskerfinu líka þar sem börn eiga hlut að máli að dæla lyfjum í einstaklinganna.  Mikið skortir á eftirfylgni og framtíðarsýn, stefnumótun til margra ára í geðheilbrigðiskerfinu vantar og framtíðarsýn er enginn.  Það vantar nákvæma markvissa heildarstefnu fyrir alla aldurshópa í geðheilbrigðiskerfinu.  Það er gífurlega mikilvægt að vera með snemmtæka íhlutun þegar geðræn vandamál eru annars vegar,  það er sérstaklega mikilvægt að grípa snemma ínní þegar börn eiga hlut að máli.  Börn með geðrænan vanda eru í mikilli hættu á að leiðast út í fíkniefnaneyslu, það er oft eina leið þeirra til að hverfa frá vanlíðan sem stafar af geðrænum toga. Fái börn með geðrænan vanda ekki meðferð við hæfi þa´hleður vandamálið utan á sig og getur orðið að tvíþættum vanda.  Þetta er hópur sem er í mikilli áhættu og er það dapurt til að vita að geðheilbrigðiskerfið er á engan hátt í stakk búið til að sinna öllum þeim fjölda barna sem eru í þörf fyrir greiningu og meðferð.  Geðheilbrigðiskerfinu er allt og þröngur stakkur búin til að sinna þörfinni, hvort sem börn eða fullorðnir eiga hlut að máli.