Merkileg tíðindi á læknadögum

Á fréttavef ruv 3.janúar s.l. kom fram að læknadagar voru haldnir í janúar s.l. og kom fram í fréttinni að Magnús Haraldsson geðlæknir hafi flutt fyrilestur á læknadögum, það komu fram sérstaklega athyglisverðar upplýsingar sem eru þess virði að vekja athygli á.  Magnús sagði m.a. að meira en þriðjungur þeirra sem leita á heilsugæslustöðvar eru með einkenni sem ekki er hægt að finna skýringu á (líkamleg einkenni).  Þetta er mikill fjöldi fólks, það hefur lengi verið vitað að sállíkamlegir sjúkdómar eru algengir en að meira en þriðjungur þeirra sem leita til heilsugæslunnar skuli vera með sállíkamlega sjúkdóma kemur á óvart. Það er þess virði að fara í smá talnaleik til að gera sér betur grein fyrir hve þetta er óhemju mikill fjöldi.  Við getum gefið okkur að læknir í fullu starfi sinni sjúklingum í sex og hálfa klukkustund á dag og ein og hálf klukkustund fer í matarhlé, kaffihlé og fundi.  Ef þessi læknir tekur á móti sjúklingum á fimmtán mínútna fresti í sex og hálfa klukkustund þá tekur hann á móti u.þ.b 26 sjúklingum á dag, af þessum 26 sjúklingum eru þá u.þ.b. 9 sjúklingar með sállíkamlega sjúkdóma.  Á viku tekur þessi heilsugæslulæknir á móti u.þ.b. 45 einstaklingum sem eru með sállíkamlega sjúkdóma og á einum mánuði tekur hann á móti u.þ.b 180 einstaklingum sem eiga við sállíkamlega sjúkdóma að glíma.  Á heilsugæslu þar sem eru t.d. þrír læknar starfandi þeir taka á einum mánuði á móti samtals u.þ.b. 540 einstaklingum með sállíkamlega sjúkdóma, það er greinilegt að á ári hverju leita tugþúsundir einstaklinga á heilsugæsluna með sállíkamleg veikindi. Inni í þessum lauslega útreikningi eru þeir ekki taldir með sem fara á síðdegisvaktina með sállíkamleg einkenni.  Ég ítreka að þetta eru tölur sem má ekki styðjast við sem heilagan sannleik, þær gefa aðeins hugmynd um hve gífurlega mikill fjöldi fólks á við andlega erfiðleika að stríða. Hvað verður um allan þennan fjölda?  margir eru í afneitun og verða fúlir út í lækninn fyrir að greina þá með andlega erfiðleika og gera ekkert í sínum málum,ég hef grun um að mikill meiri hluti þessa hóps geri ekkert í málinu vegna eigin og annarra fordóma.  Það má taka það fram að í geðlæknisfræðinni er skilgreindur flokkur sjúkdóma sem kallaðir hafa verið líkömunarraskanir eða Somatic symtom disorders, þetta eru sállíkamlegir sjúkdómar. Það kom líka fram í frétt ruv að á læknadögum var greint frá merkilegum tíðindum ,,læknavísindin eru að átta sig á því að samspil hins geðræna og líkamlega sé flóknara og samtvinnaðra en lengst hefur verið talið.  Í vissum tilfellum þurfi sjúklingar á meðferð hjá geðlækni eða sálfræðingi að halda".  Að samspil hins geðræna og líkamlega eða sálar og líkama sé samtvinnaðra en lengst af hefur verið talið, það eru áratuga gömul hversdagsvísindi sem hafa alltaf vitað af miklu samspili milli sálar og líkama, enda blasa tilfellin mjög oft við manni þar sem er augljóst að sumir einstaklingar sem finna til líkamlegra einkenna eiga við sálræna erfiðleika að stríða. Að þetta skuli núna fyrst árið 2016 vera að koma frá læknavísindunum er dulítið magnað, en batnandi manni er best að lifa.  En þessi staðreynd að læknavísindin eru að uppgötva samspilið milli sálar og líkama er merkileg fyrir þær sakir að geðlæknar hafa hingað til byggt geðmeðferð nær eingöngu á lyfjum og sjúkrahúsdvölum eins og er gert þegar um líkamlega sjúkdóma er að ræða.  Þetta getur þýtt breytta afstöðu lækna til meðferðarúrræða við geðrænum kvillum, þessi nýja afstaða lækna til samspilsins milli líkama og sálar er stór merkileg, læknavísindin hafa alltaf haft þá afstöðu til mannsins að hann sé líkami og alla kvilla má rekja til raskana á starfsemi líkamans.  Ég trúi varla að það sé loks komið að þeim merkilegu tímamótum að læknavísindin stigi svona mikilvægt skref inn í breytta tíma í skilgreina hvað maðurinn er, sál og líkami.  Það er við hæfi að láta þann framsýna lækni Vilhjálm Ara Arason eiga síðasta orðið í þetta sinn og geri ég þau orð að mínum, hann segir á netinu að hann vilji  ,,gott og réttlátt heilbrigðiskerfi og skynsamlega notkun lyfja, fjölga strax sálfræðingum og félagsráðgjöfum á heilsugæslustöðvunum".  Svo mörg eru þau orð.